Dijital sözlükleri nasıl kullanmalı?
Yapay zekanın (AI – Artificial Intelligence) konuşulduğu günümüz şartlarında teknolojinin epeyce yol aldığı açıktır. Önceleri sadece kelime çevirileri ile sınırlı olan dijital sözlükler bugünlerde daha fazla ön plana çıkmış durumdadır. Artık cep telefonlarımızdaki çeviri uygulamalarıyla yolumuzu, rotamızı oluştururken, diğer taraftan da başka dilden kişilerle rahatça konuşup anlaşabiliyoruz. Fakat yine de insan duygu ve düşüncesini net olarak aktaramayan veya kelimelere yüklenen farklı anlamlardan dolayı dijital çeviri platformları yeterli kalitede görünmemektedir.
Aşağıda sayfa görüntülerinden de anlaşılacağı gibi, dijital çeviri platformları, insan duydu ve hislerini ve kültürel öğelerini, deyimleşmiş ifadeleri gibi daha ileri seviye dilsel konularda tam bir çeviri yapamamaktadır. Söz konusu platformların çeviri yeteneğine güvenmek ve akademik çalışmalarda kullanmak işin bir diğer problemli tarafı olmaktadır. Ciddiyet oranı yüksek akademik ve hukuki çalışmalarda bu platformlara dayalı çeviri ürünlerini kullanmak hoş bir durum olmayacaktır.
Şimdi birkaç örnek vererek bu konuya açıklık getirelim;
- “before you hit the pavement” ifadesini örnek bir cümlede inceleyelim.
“Come over for a cup of Turkish coffee before you hit the pavement.”
Bu cümlenin doğru çevirisinin, “Yola çıkmadan önce bana uğra, birer fincan Türk kahvesi içelim.” Şeklinde olması gerekirken “Google Çeviri” platformunda aşağıdaki şekilde verilmektedir.”
- “eski parayla” ifadesini cümle içinde inceleyelim;
“Bu arabayı almak için eski parayla tam 2 milyon TL borçlandım.”
Cümlenin doğru çevirisi, “I borrowed 2 million TLs in the former currency to buy this car.” Olması gerekirken “Google Çeviri” platformunda şöyle verilmektedir;
Yukarıdaki cümlede geçen “eski para” ifadesi “eskimiş” olan herhangi bir para olabilir veya birkaç yüzyıl önceki para birimleri de olabilir. Fakat buradaki eski para, bir önceki tedavülde dolaşan para olmaktadır ve böyle anlaşılmalıdır. Dolayısıyla “in the former – bir önceki” ifadesini içermesi gerekmektedir.
Google Translate dışındaki dijital çeviri programları da benzer teknolojiyi sunmaktadır.
Sonuç olarak, çeviri yaparken oldukça dikkat edilmeli, son kararı vermeden önce farklı arama yöntemleri denenmelidir.